Artykuł stanowi kontynuację tematu poruszonego w materiale “4,3 mln na wykup gruntów w Wesołej – pytania o przejrzystość i przyszłość inwestycji”. W poprzednim tekście opisaliśmy decyzję o zabezpieczeniu ponad 4,3 mln zł na wykup gruntów pod drogę w rejonie ul. Piłsudskiego, która wzbudziła wątpliwości co do transparentności procesu i wpływu na przyszłe inwestycje w dzielnicy.
[Aktualizacja 17.03.2025 r.] Zaktualizowaliśmy artykuł o stanowisko radnego Arkadiusza Ciupaka, który skontaktował się z redakcją po publikacji tekstu. Jego komentarz został dodany w nowej sekcji “Stanowisko radnego Arkadiusza Ciupaka”.
Najważniejsze informacje w skrócie
- Rada m.st. Warszawy wstrzymała finansowanie zakupu gruntów pod drogę w Wesołej na kwotę 4,3 mln zł.
- Powodem decyzji są wątpliwości dotyczące ceny działek oraz procedury głosowania.
- Radny Arkadiusz Ciupak, związany ze spółką sprzedającą grunty, brał udział w głosowaniu nad ich wykupem.
- Radni miejscy wskazali na możliwe zawyżenie wyceny gruntu (580 zł/m²).
- Poprawka usuwająca finansowanie została przyjęta jednogłośnie, także przez radnych Koalicji Obywatelskiej.
- Rada Warszawy zapowiedziała szczegółową analizę sprawy pod kątem finansowym i proceduralnym.
Powiązania radnego ze spółką sprzedającą grunty
Podczas sesji Rady Dzielnicy Wesoła w lutym 2025 roku przyjęto uchwałę zabezpieczającą ponad 4,3 mln złotych na wykup gruntów pod drogę w rejonie ul. Piłsudskiego. Wśród radnych głosujących “za” znalazł się Arkadiusz Ciupak, który jednocześnie pełni funkcję członka Komisji Rewizyjnej w spółce “Zespół Budowy Domów Jednorodzinnych i Wielorodzinnych” (ZBDJiW), będącej właścicielem wspomnianych gruntów. Radny jest również prezesem “Zrzeszenia Właścicieli Mieszkań i Domów Jednorodzinnych w Starej Miłośnie”, organizacji posiadającej udziały w tej samej spółce.
Sytuacja ta wzbudziła wątpliwości co do zgodności z przepisami ustawy o samorządzie gminnym, która w art. 25a stanowi, że:
“radny nie może brać udziału w głosowaniu w radzie ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego.”
Przepis ten ma na celu zapewnienie bezstronności radnych w podejmowaniu decyzji dotyczących spraw publicznych.
Mieszkanka wskazuje na problematyczne relacje
Na sesji Rady Dzielnicy Wesoła 12 marca 2025 roku mieszkanka osiedla Stara Miłosna, Małgorzata Olejniczak, przedstawiła szerszy kontekst sprawy, przybliżając radnym historię spółki ZBDJiW oraz jej związki z mieszkańcami osiedla.
“Osiedle 50-lecia PRL w Starej Miłośnie zaczęto budować w połowie lat 80. Mieli tu mieszkać pracownicy ministerstw oraz państwowych zakładów pracy, którzy na konto specjalnie powołanej spółki wpłacali pieniądze na zakup gruntów oraz na budowę swoich domów i mieszkań. To za ich pieniądze spółka kupowała także ziemię, pod budowę infrastruktury, m.in. dróg, szkół, przedszkoli, dużego publicznego kąpieliska wokół glinianki przy ulicy Fabrycznej, a także oczyszczalni ścieków.”
Małgorzata Olejniczak wprost odniosła się również do kwestii powiązań radnego ze spółką:
“Radny Arkadiusz Ciupak zagłosował za tym, by dzielnica za publiczne pieniądze kupiła grunt od spółki, którą nadzoruje. Zwracam więc uwagę, że w sytuacji ewidentnego konfliktu interesu radni miasta stołecznego Warszawa wstrzymują się od głosu.”
Oficjalne stanowisko Rady Dzielnicy Wesoła
W odpowiedzi na zapytania dotyczące powiązań radnego ze spółką, władze dzielnicy podały, że:
“Komisja rewizyjna przy Zespole Budowy Domów Jednorodzinnych i Wielorodzinnych Sp. z o.o. w Starej Miłosnej jest organem kontrolującym działania Zarządu Spółki. Tym samym nie jest stroną w reprezentowaniu, rozwiązywaniu sporów oraz nie uczestniczy w procesach negocjacyjnych pomiędzy m.st. Warszawą a władzami spółki. W związku z tym uznano, że udział radnego w głosowaniu nie powodował konfliktu interesu.”
Jednocześnie warto zauważyć, że orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje na szeroką interpretację pojęcia “interesu prawnego” w kontekście art. 25a ustawy o samorządzie gminnym.
Reakcja Rady m.st. Warszawy i kontrowersyjna wycena gruntu
Sprawa zakupu gruntów trafiła również pod obrady Rady m.st. Warszawy. Podczas sesji 13 marca 2025 roku radny Tomasz Herbich z PiS zgłosił poprawkę do budżetu, która zakładała zdjęcie zadania inwestycyjnego pod nazwą “nabywanie gruntów na drogi publiczne” z kwotą 4,3 mln zł z budżetu dzielnicy Wesoła.
Radny Tomasz Herbich wskazał dwa główne powody tej decyzji – zarówno kwestie proceduralne, jak i finansowe:
“Pierwszym powodem jest kwestia kwotowa. Istnieje uzasadniona wątpliwość, że ta kwota jednostkowa za metr kwadratowy 580 zł jest kwotą zawyżoną. Drugą przyczyną dodatkową jest ta przyczyna, że niestety w Radzie Dzielnicy doszło do tego, że osoba powiązana ze spółką, od której będą odkupywane te grunty, głosowała za pozytywnym zaopiniowaniem tej zmiany.”
Proponowany koszt zakupu gruntów – 4,3 mln zł za 7409 m², czyli około 580 zł za metr kwadratowy – wzbudził wątpliwości wśród radnych, którzy uznali go za zawyżony. W związku z tym przedstawiciele Rady m.st. Warszawy zapowiedzieli szczegółową analizę zarówno aspektu kwotowego inwestycji, jak i zasadności jej realizacji w kontekście innych priorytetów budżetowych.
“Będziemy się szczególnie wnikliwie przyglądać temu, co w przyszłości zadzieje się w sprawie tej inwestycji.”
Co ciekawe, poprawka została przyjęta jednogłośnie, także przez radnych Koalicji Obywatelskiej, choć to właśnie przedstawiciele tej formacji w Radzie Dzielnicy Wesoła najsilniej popierali zakup gruntów.
Przepisy i polityka antykorupcyjna miasta
Zgodnie z polityką antykorupcyjną m.st. Warszawy, działania funkcjonariuszy publicznych powinny być przejrzyste i wolne od jakichkolwiek wątpliwości co do ich bezstronności.
Kodeks karny w art. 115 § 13 pkt 2 jednoznacznie definiuje radnego jako funkcjonariusza publicznego. Radny dzielnicy m.st. Warszawy, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, również posiada status funkcjonariusza publicznego, choć jego uprawnienia i obowiązki różnią się od radnego gminy ze względu na specyfikę ustroju samorządowego Warszawy.
Radny, który chciał zachować anonimowość, zauważył, że:
“W Radzie m.st. Warszawy zdarzają się sytuacje, kiedy radni wyłączają się z głosowania, jeśli dostrzegają potencjalne wątpliwości co do ich bezstronności.”
Różny status radnych dzielnicy i radnych Warszawy
Radny dzielnicy m.st. Warszawy, choć jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu Kodeksu karnego, ma status nieco odmienny od radnego miasta Warszawa. Zgodnie z orzecznictwem NSA oraz artykułami prawnymi (np. “Różny status radnych dzielnic i gminy Warszawa”, Infor, 2013), przepisy dotyczące radnych gminy stosuje się do radnych dzielnicy “odpowiednio” – to oznacza, że:
- Niektóre regulacje mają zastosowanie wprost
- Niektóre – z modyfikacjami
- Inne nie mają zastosowania
Niemniej jednak, radny dzielnicy korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych w związku z wykonywaniem mandatu, ale jednocześnie podlega odpowiedzialności karnej na zasadach ustalonych dla funkcjonariuszy publicznych.
Stanowisko spółki ZBDJiW
Na pytania dotyczące transakcji spółka ZBDJiW odpowiedziała:
“W odpowiedzi na Pana zapytanie mailowe z dnia 25.02.2025 r., uprzejmie informujemy iż ZBDJiW Sp. z o.o. w poruszanych przez Pana kwestiach, działała i działa zgodnie z przepisami prawa, zasadami przyzwoitości oraz z uwzględnieniem dobrostanu mieszkańców Osiedla Stara Miłosna.”
Stanowisko radnego Arkadiusza Ciupaka
17 marca, po publikacji artykułu radny Arkadiusz Ciupak skontaktował się z redakcją. Warto zaznaczyć, że 25 lutego 2025 r. wysłaliśmy zapytanie w tej sprawie bezpośrednio do radnego, jednak nie otrzymaliśmy odpowiedzi przed publikacją. W przesłanym 17 marca oświadczeniu radny przedstawił swoje stanowisko w sprawie:
“Mój udział w Komisji rewizyjnej Spółki jest informacją publiczną znaną większości radnych i członków Zarządu. Jestem również Prezesem Zrzeszenia, które powstało po likwidacji Zespołu Budowy Mieszkań i Domów Jednorodzinnych w Starej Miłosnej (reprezentujące dawnych członków Zespołu). Problem ograniczonego dostępu do drogi publicznej mieszkańców tzw. „Zadania północ” w Osiedlu Stara Miłosna jest mi znany od wielu lat. Wiem, że rozwiązanie tego problemu może nastąpić jedynie po uregulowaniu własności gruntów pod działkami drogowymi.“
Radny wyjaśnił motywy swojego udziału w głosowaniu:
“Biorąc udział w głosowaniu nie występowałem w imieniu właściciela działek drogowych a jedynie poparłem rozwiązanie wypracowane przez Zarząd Dzielnicy. Mając na względzie interes mieszkańców, którzy od kilkunastu lat nie mają możliwości bycia podłączonym do wodociągu i kanalizacji, wybudowania drogi i chodników oraz oświetlenia. Przedstawiciele mieszkańców przedstawili swoje problemy podczas sesji i trudno się było z nimi nie zgodzić.”
Radny Ciupak podkreślił również zakres obowiązków pełnionej przez niego funkcji:
“Pragnę podkreślić, że Komisja rewizyjna przy Spółce jest organem kontrolującym działania Zarządu i nie jest stroną w reprezentowaniu czy rozwiązywaniu problemów związanych z negocjacjami pomiędzy Władzami Miasta i Dzielnicy z Zarządem Spółki. W tym przypadku mój głos nie miał bezpośredniego wpływu na decyzję Rady o podjęciu Uchwały, był jedynie wyrazem poparcia dla działań podejmowanych przez Zarząd Dzielnicy w celu rozwiązania problemu mieszkańców dzielnicy.”
Odnosząc się do przyszłych działań, radny zadeklarował:
“W związku z zaistniałą sytuacją podjąłem decyzję o wstrzymywaniu się w przyszłości od głosu w przypadku głosowań nad uchwałami związanymi z MPZBDJiW sp z o.o.”
Systemowe rozwiązania zapewniające transparentność
Warto rozważyć wprowadzenie systemowych rozwiązań, które mogłyby zapobiec podobnym sytuacjom w przyszłości. Mogłyby one obejmować:
- Obowiązkowe deklarowanie przez radnych potencjalnych powiązań przed każdym głosowaniem
- Bardziej szczegółowe wytyczne dotyczące wyłączania się z głosowań
- Systematyczne szkolenia dla radnych w zakresie etyki i przepisów antykorupcyjnych
- Wprowadzenie mechanizmów umożliwiających niezależną ocenę wycen nieruchomości nabywanych przez samorządy
Takie rozwiązania mogłyby znacząco poprawić transparentność procesu decyzyjnego i wzmocnić zaufanie mieszkańców do władz samorządowych.
Decyzja Rady m.st. Warszawy o wycofaniu środków na zakup gruntów wskazuje, że sprawa będzie musiała zostać ponownie przeanalizowana – tym razem z większym naciskiem na transparentność procesu decyzyjnego i uwzględnienie wszystkich czynników wpływających na bezstronność podejmowanych decyzji.
Nota redakcyjna:
W ramach przygotowań do publikacji tego artykułu, 25 lutego 2025 r. wysłaliśmy zapytania dotyczące tej sprawy:
- Do urzędu dzielnicy (zarządu, przewodniczących rady oraz rzecznika prasowego),
- Do spółki ZBDJiW,
- Bezpośrednio do radnego Arkadiusza Ciupaka.
Od spółki ZBDJiW otrzymaliśmy odpowiedź 27 lutego, od Rady Dzielnicy odpowiedź wpłynęła 7 marca. Radny Arkadiusz Ciupak skontaktował się z nami dopiero po publikacji artykułu, 17 marca 2025 r., i jego stanowisko zostało dodane do zaktualizowanej wersji tekstu.
Niniejszy artykuł prezentuje kwestię o istotnym znaczeniu dla interesu publicznego, dotyczącą transparentności procesów decyzyjnych w samorządzie lokalnym. Przejrzystość procedur przy dysponowaniu środkami publicznymi stanowi fundament zaufania obywateli do władz lokalnych i jest niezbędnym elementem prawidłowego funkcjonowania demokracji na poziomie samorządowym. Tekst ma na celu przybliżenie mieszkańcom mechanizmów podejmowania decyzji finansowych w ich dzielnicy oraz skłonienie do refleksji nad standardami etycznymi w życiu publicznym.
